Covadis werkt al sinds 2008 voor stichting Iepenwacht aan de ontwikkeling van software. Sinds 2016 werkt de Iepenwacht met een hele nieuwe applicatie, die ook door ons ontwikkeld is. Hiermee kan alles rondom de iep in de gaten gehouden worden.
GIS-applicatie Iepenwacht Friesland
Inventarisatie en inspectie van iepen met maatwerk software
De Iepenwacht is een samenwerkingsverband van verschillende organisaties met als doel de iep te behouden. Hoewel de iep lange tijd de meest voorkomende boom in het Friese landschap is geweest, heeft de iepenziekte die begin vorige eeuw de kop op stak, honderden exemplaren gedood. De ziekte is een halt toegeroepen, maar het blijft belangrijk om de ontwikkeling van de iep in de gaten te houden. Hier zet Stichting Iepenwacht zich voor in. Dit is een samenwerkingsverband tussen gemeenten en de provincie. Met succes; de uitval van iepen is teruggedrongen van 10 procent tot minder dan 1 procent per jaar.
Een applicatie waarmee alle iepen in Friesland structureel gecontroleerd kunnen worden
Om de iep in het Friese landschap te behouden, worden de iepen 2 of 3 keer per jaar gecontroleerd. Aangetaste iepen worden gemerkt en geregisterd. Onder andere datum, standplaats en de naam van de eigenaar of beheerder moet worden doorgegeven aan het Centrale Meldpunt van de iepenwacht. Ook twijfelgevallen en verdachte bomen moeten worden geregistreerd, zodat deze extra gecontroleerd kunnen worden.
Aangetaste iepen worden door gecontracteerde aannemers gerooid. Om het proces van inventarisatie, controle en het rooien van aangetaste iepen gestructureerd te laten verlopen, ontstond de wens voor een op maat gemaakte GIS-applicatie.
Online GIS-applicatie
Speciaal voor de Iepenwacht hebben wij een GIS-applicatie ontwikkeld. GIS staat voor Geografisch Informatie Systeem. Geometrische en administratieve gegevens over geografische objecten worden beheerd, geanalyseerd en gepresenteerd middels een GIS. Bij een Geografisch Informatie Systeem wordt gebruik gemaakt van een kaart om alle objecten in de ruimte te presenteren. In dit geval gaat het om de iepen in Friesland. Elke boom heeft een locatie op de kaart. Aan deze boom kunnen gegevens gekoppeld worden, denk aan soort, hoogte, diameter, foto, adres of eigenaar.
Gebruikersgroepen
De applicatie heeft vier gebruikersgroepen:
- Inspecteurs: een groep van ongeveer 10 mensen die per seizoen 2 of 3 controlerondes langs alle iepen maken om informatie over de iepen in te winnen.
- Aannemers: zij krijgen een melding als er een zieke iep geregistreerd is. Die moet dan volgens het contract binnen 10 dagen gerooid worden. Als dit gebeurd is, kan dat ook weer in de applicatie worden geregistreerd.
- Beheerder: de beheerder kan alle gegevens inzien en wijzigen, managementrapportages en tellingen opzetten en factureren op basis van deze informatie.
- Gemeenten: zij zien welke iepen zij in eigendom hebben. Gemeenten kunnen de gegevens alleen raadplegen, niet wijzigen.
GPS-functionaliteiten
De GIS-applicatie heeft GPS-functionaliteiten. Hierdoor kan een inspecteur in de applicatie zien waar hij loopt en waar hij zich bevindt ten opzichte van de te controleren iep(en). Voor aannemers is deze functie ook handig; ze weten zo zeker dat ze de juiste iep rooien. Er kunnen bovendien satellietbeelden als ondergrond worden ingesteld, zodat plaatsbepaling nog nauwkeuriger wordt.
Filteren en tekenen
In de applicatie kan gefilterd worden op alle eigenschappen van een iep, bijvoorbeeld op iepen die die particulier eigendom zijn, iepen met een diameter van meer dan 40 cm of filteren op het type iep. Inspecteurs kunnen in de applicatie 'tekenen' en hier punt- en vlakelementen (een enkele boom of een groep bomen) toevoegen.
De webapplicatie is toegankelijk op alle devices. Inspecteurs gebruiken tijdens hun controle een tablet of telefoon. De administrator/beheerder gebruikt een desktop-versie.
Het werk aan dit project is seizoensgebonden. In het voorjaar wordt de data klaargezet voor nieuwe controles. In de zomer worden de controles uitgevoerd. Aan het einde van het seizoen zijn er drie controleronden gelopen en kunnen de resultaten van de controles uit de applicatie gehaald worden in de vorm van managementrapportages. Daarna blijft het een half jaar stil rondom dit project, om in het voorjaar weer de data klaar te zetten voor het nieuwe seizoen.